کتاب معارف قرآن مجموعه درسهایی است که توسط استاد آیت الله مصباح یزدی در اوایل دهه شصت در قم القاء شده است و سپس توسط شاگردان وی پیاده و به کتاب تبدیل گشته است.
این کتاب بسیاری از سوالات و شبهات اعتقادی را با استفاده از آیات و مفاهیم و معارف قرآن پاسخ می دهد.
شاید خیلی ها دوست داشته باشند خود را در فضای کلاس ایشان قرار داده و معارف قرآن را با صدای خود استاد بشنوند
این امر امکان پذیر است و دوستان عزیز می توانند فایلهای صوتی این جلسات را از لینک زیر دانلود نمایند:
http://www.mesbahyazdi.ir/node/461
و اما خلاصه ای از مباحث کتاب معارف قرآن:
در بخش خداشناسى که اولین بخش از درس های تفسیر موضوعی قرآن کریم است، مباحث مهمى از این دست مورد بررسى قرار گرفته است :
دلیل عقلى بر وجود خدا در قرآن: در این بحث به این نکته پرداخته شده که حاصل براهین عقلى، معرفت حصولىِ غایبانه است، که قرآن به این نوع معرفت بسنده نکرده، معرفت حضورى و شهودى را در نظر دارد. به این مناسبت بحث خداشناسى فطرى در قرآن، مطرح مى گردد.
توحید: مفهوم، مراتب و نصاب توحید در کلمه طیبه (لا اله الا اللّه) تجلى یافته است . توحید پنج مرتبه دارد: وحدت در وجوب وجود، وحدت در خالقیت، وحدت در ربوبیت تکوینى، وحدت در ربوبیت تشریعى و وحدت در الوهیت. این نکته نیز خاطرنشان شده که ابلیس در این پنج مرتبه، تنها وحدت در ربوبیت تشریعى را قبول نداشته است. نکته دیگر اینکه وساطت در تدبیر اگر به اذن اللّه باشد منافاتى با نصاب توحید ندارد.
کلیات افعال الهى: خلق و تدبیر استقلالى همه هستى منحصر در خداوند است ؛ اما این منافاتى با قانون علیت ندارد، و به این مناسبت بحث «اصل علیت در قرآن» مطرح مى شود.
وسعت قدرت و مشیت الهى.
هدف در افعال الهى: معناى هدف در مورد خداوند و چیستى این هدف موضوع این بحث است، و در نهایت این نتیجه به دست مى آید که هدف از آفرینش جهان و انسان، پیدایش انسان کامل بوده است.
اذن، تقدیر و قضاى الهى
در بخش جهان شناسى که دومین بخش از درس های تفسیر موضوعی قرآن کریم است و تعبیر کیهان شناسى در مورد آن صحیح تر است، مباحث زیر مورد بررسى قرار گرفته است:
آسمان ها و زمین: تعداد آسمان ها و زمین، زمان و کیفیت خلقت آنها
عرش و کرسى
دیده هاى جهان: زمین، شب و روز، راه ها، بادها، رعد و برق و...
پدیده هاى زمینى: کیفیت پیدایش ابر و باران، نهرها و چشمه ها و دریاها و ...
فرشتگان و افعال آنان
جن و شیطان و دار و دسته شیطان
در بخش انسان شناسی که سومین بخش از درس هاى تفسیر موضوعى قرآن کریم است، مباحث زیر مورد بررسى قرار گرفته است:
اهمیت انسان شناسى :
الف) شناخت انسان راهگشاى شناخت خداست
ب) شناخت انسان با مسائل اصولى اعتقادى در ارتباط است
ماده اولیه انسان: انسان از چه آفریده شده است؟
آفرینش آدم (ع)
مباحثى در باب حقیقت روح و ارتباط آن با بدن
خلافت الهى: ملاک این خلافت، علم به اسماست
کرامت انسان در قرآن و ارتباط این بحث با اومانیسم
جبر و اختیار
رابطه دنیا و آخرت به منزله دو روى زندگى انسانى
